Wokół słowa „Łemkowszczyzna” snuje się nostalgia. Ortodoksyjne cerkiewki z cebulowatymi kopułkami na krytych gontem dachach, rzędy ikon skrywających tajemnicze oblicza świętych, misterne hafty krzyżykowe i ozdobne krywulki nizane z małych koralików – klimaty Łemkowszczyzny fascynują i intrygują. Pozostałe po wsiach łemkowskie chaty, czyli „chyże”, pamiętają historie, często dramatyczne, ich właścicieli wysiedlonych przed laty, a zarośnięte zdziczałe sady mówią o dawnych czasach. Ale wraca tu łemkowska mowa, napisy kreślone cyrylicą. Słychać pieśni, tęskne i melodyjne, a czasem też wesołe, jak trzaskający ogień łemkowskiej watry. Nieodłącznie z tą kulturą związane konie hucuły, wytrzymałe i przyjazne, uatrakcyjniają wypoczynek, zwłaszcza rodzinny. Tak samo jak kuchnia łemkowska, w której królują homyłki, kisiełyca, tertianyky czy adzymka.
Niezwykli, twardzi ludzie, miejscowi i przyjezdni, wpisują się w pejzaż nieskażonych do końca cywilizacją panoram Beskidu Niskiego, tworząc kreatywne wydarzenia i artystyczne klimaty.
Na wzgórzu ponad wsią, otoczona cmentarzem i starymi drzewami, stoi maleńka dawna cerkiew greckokatolicka pw. Zaśnięcia Bogurodzicy, dziś kościół parafialny. Wyraźnie oddzielone...
Ponad zielonymi pastwiskami, na tle prastarych drzew, w pewnym oddaleniu od nielicznych domostw Bartnego, stoi prawdziwa perełka architektury drewnianej – dawna greckokatolicka...
Cerkiew prawosławna pw. św.św. Kosmy i Damiana w Bartnem jest prawie 100 lat młodsza od drugiej tutejszej świątyni. Powstała dopiero w 1930 r., co bynajmniej nie odbiera jej...
Łemkowskie chyże, czyli tradycyjne drewniane chaty, dziś zachwycają niejednego turystę swym kształtem, jakby stworzonym z myślą o łagodnym krajobrazie Beskidu Niskiego. Niewiele...
W sercu otoczonej lasami i górami kotliny z niewielką wsią Bielanka, w której do dziś żyje wielu Łemków, skryła się między starymi drzewami piękna cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy....
Choć Bodaki to zagubiona wśród gór i lasów mała wieś z zaledwie kilkunastoma gospodarstwami, stoją tu aż dwie cerkwie, w dodatku obie pod tym samym wezwaniem. Cerkiew...
Prawosławna cerkiew pw. św. Dymitra w Bodakach jest mniejsza niż druga ze świątyń we wsi. To właściwie większa kaplica, wzniesiona w 1932 lub 1934 r. już na skraju pól tuż ponad...
Dawna cerkiew pw. św. Dymitra z 1858 r. w Boguszy nie należy do najmniejszych. Szeroka nawa i mniejsze prezbiterium z blaszanymi dachami wieńczą niewielkie wieżyczki z cebulastymi...
Nie większa od starej łemkowskiej chyży, prawosławna cerkiew pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela jest niemal zupełnie zasłonięta szpalerem świerków. To bardzo skromna świątynia:...
Gdy do greckokatolickiej cerkwi pw. Wniebowstąpienia Pańskiego dochodzi się lipową aleją od parkingu, widać w perspektywie szpalerów drzew tylko jej przedsionek. Nic nie zapowiada...
Choć w niegdyś dużej wsi Hańczowa pozostało niewiele domów, ocalała na szczęście śliczna drewniana cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy, wzniesiona tu w 1. poł. XIX w. To nie tylko...
Sylwetka cerkwi pw. św. Bazylego Wielkiego w Koniecznej jest doskonale widoczna z przebiegającej tuż obok wygodnej szosy do granicy ze Słowacją. Wzniesiona w 1903 r., nie jest...
W Królowej Górnej greckokatolicka cerkiew pw. Narodzenia Bogurodzicy skromnie przycupnęła osłonięta drzewami zaraz za widocznym z dala dużym, nowym kościołem. Drewniana świątynia...
Dawna cerkiew pw. św.św. Kosmy i Damiana w Krzywej to jedna z tych świątyń, które nie przypominają utrwalonego w świadomości większości turystów obrazu klasycznej cerkiewki...
W Kunkowej, miniaturowej wsi skrytej w bocznej dolinie za Pieninkami Gorlickimi, przetrwała do naszych czasów urocza cerkiewka greckokatolicka pw. św. Łukasza z 1868 r. Drewniana...
Cebulaste, gontowe hełmy, wznoszące się na bajkowych, łamanych daszkach coraz wyżej ku niebu, zwieńczone ozdobnymi, kutymi krzyżami, trójdzielna sylwetka z maleńkim prezbiterium,...
Drewniana cerkiew pw. św. Łukasza w Leszczynach najpiękniej prezentuje się z drogi od strony Bielanki: jej sylwetka z wysoką wieżą i trzema baniastymi hełmami wyrasta wówczas...
Do cerkwi pw. Narodzenia Bogurodzicy w Łosiu najlepiej podejść od strony Zagrody Maziarskiej. Wówczas na teren wokół świątyni wchodzi się przez uroczą murowaną bramkę-dzwonnicę,...
Drewniana świątynia w Męcinie Wielkiej może dla niejednego zwiedzającego być nie lada zagadką: czy jest to kościół, czy może cerkiew? Właściwie obie odpowiedzi są poprawne, bo...
Cerkiew pw. św.św. Kosmy i Damiana w Miliku zgodnie z tradycją łemkowską powstała na niewysokim wzgórzu tuż ponad wsią, zaś wokół niej posadzono lipy. Dziś to stare, potężne...
Choć do cerkwi pw. Opieki Bogurodzicy w Owczarach trzeba jechać krętą boczną drogą do samego końca długiej beskidzkiej doliny, to wysiłek zostanie wynagrodzony podwójnie. Ukryta w...
Gdy zboczymy z głównej szosy z Gorlic na Przełęcz Małastowską do niewielkiej wsi Pętna, czeka nas niespodzianka. Choć to zagubiona pośród grzbietów Beskidu Niskiego niewielka...
Podróżni jadący szybko szosą przez Ropicę Górną spostrzec mogą tuż przy szosie strzeliste, niewielkie wieżyczki zwieńczone ozdobnymi krzyżami. Warto jednak zatrzymać się tu choć...
Gontem kryte ściany i dachy cerkwi pw. św.św. Kosmy i Damiana w Skwirtnem zwieńczone są, jak przystało na klasyczną cerkiewkę łemkowską, wieżyczkami z drewnianymi latarniami,...
Ukrytą w ciasnej dolince, w przysiółku Wólka dawną cerkiew pw. Narodzenia Bogurodzicy niełatwo odnaleźć. Ustawiona na stromej skarpie ponad doliną potoku, otoczona częściowo...
W niedużym szymbarskim skansenie stoją przeniesione z okolicznych wsi drewniane wiejskie zabudowania. Nieczęsto już można poza takimi placówkami zobaczyć w regionie przykłady...
W ruchliwym centrum Uścia Gorlickiego kamienne bramki nakryte daszkami z małymi cebulastymi zwieńczeniami prowadzą do enklawy ciszy i skupienia. Teren wokół greckokatolickiej...
Drewniana, zbudowana w konstrukcji zrębowej (ściany pokryte gontami) cerkiew pw. św. Michała z 1821 r. w Wierchomli Wielkiej to kolejny przykład świątyni greckokatolickiej...
Niewielka cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy z XVIII w. stojąca w Wołowcu to jedna z tych łemkowskich świątyń, które przychodzą na myśl kochającym krajobrazy i zapomniane miejsca w...
O tym, że Wysowa-Zdrój była długo nie uzdrowiskiem, lecz małą, łemkowską wioską zagubioną pośród wzniesień Beskidu Niskiego, przypomina stojąca przy głównej szosie drewniana...
We wsi Zdynia, niegdyś dużej i ludnej, pozostało do dziś niewiele gospodarstw. Ocalała na szczęście także stojąca w dole poniżej szosy cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy. Wzniesiona w...
Wielki ośrodek z licznymi końmi hucułami.
Gdy jedzie się wąską dróżką w górę szerokiej doliny Ropy z Wysowej-Zdroju, można oprócz nielicznych zabudowań wsi Blechnarka dostrzec między drzewami za rzeką charakterystyczne,...
Pośród zielonych pól i łąk na zboczu wzgórza ponad Bobową i doliną Białej wąska dróżka wiedzie przed bramę, zza której w cieniu drzew widać mnóstwo kamiennych stel – macew...
Synagoga w Bobowej z drewnianą przybudówką z piętrowym gankiem od frontu przywołuje swym widokiem dawny świat – część Bobowej, która znikła wraz z wymordowaniem większości...
Pośród zieleni u stóp Góry Cmentarnej, nieco na uboczu, porośnięty chwastami kryje się gorlicki kirkut – cmentarz żydowski. Dziś rzadko kto tu zagląda, choć czasem widać grupki...
Podobnie jak wiele miast i miasteczek w Galicji, Grybów zamieszkiwała aż do zagłady w okresie II wojny światowej liczna społeczność żydowska. Mimo że niemieccy okupanci starali...
Pośród potężnych karpackich buków, wysoko pod grzbietem, którym biegnie granica ze Słowacją, na zboczu góry Jawor (723 m n.p.m.) wędrowiec ze zdziwieniem dostrzeże między drzewami...
Dawna cerkiew greckokatolicka pw. św. Michała Archanioła, dziś kościół parafialny, zaskakuje już z daleka swoim niecodziennym wyglądem. Wzniesiona w latach 1917–25, zupełnie nie...
W Rozdzielu, nieco na uboczu, z dala od domów, można dostrzec między drzewami niecodzienną sylwetkę tutejszej cerkwi greckokatolickiej. Wzniesiona w końcu XVIII w. w tzw....
Tuż przy granicy z Wapiennem, znacznie bliżej niż zabudowa wsi Rozdziele, na dużym zielonym terenie widać niewielką, drewnianą cerkiew. Jej sylwetka z zaledwie jedną, skromną...
Dawna cerkiew greckokatolicka, a dziś kościół katolicki, to murowana świątynia, zbudowana w tzw. stylu józefińskim w 1818 r. Aby upodobnić ją do drewnianych cerkiewek łemkowskich,...
Zbliżając się do dawnej cerkwi pw. św.św. Kosmy i Damiana w Banicy (obecnie kościoła katolickiego), pośród drzew dostrzeżemy przede wszystkim piętrzące się ku górze, kryte...
Tak wielu nadzwyczajnie malowniczych, baniastych hełmów jak w dawnej cerkwi pw. św.św. Kosmy i Damiana w Bereście nie zobaczymy przy żadnej innej cerkwi! Nie dość, że wszystkie...
Sylwetka dawnej cerkwi pw. św. Dymitra z 1760 r., dziś kościoła katolickiego w Binczarowej, zatraciła przez liczne przebudowy charakterystyczną zachodniołemkowską sylwetkę o...
Cerkiew pw. św. Michała Archanioła w Brunarach Wyżnych, obecnie użytkowana jako kościół rzymskokatolicki, wyróżnia się okazałymi rozmiarami. Powstała w 1797 r. w miejscu starszej...
Niewielka, dawna greckokatolicka cerkiew pw. św. Dymitra w Czarnej (obecnie kościół katolicki) to niemal podręcznikowy przykład świątyni łemkowskiej. Zbudowana na pagórku ponad...
Gdy spogląda się na nią z szosy, dawna cerkiew pw. św. Paraskewy w Czyrnej wydaje się niezwykle okazała. To jednak pozory, bo została ona ustawiona na tarasie wzmocnionym...
Ustawiona na wzniesieniu nad szosą dawna cerkiew pw. św. Łukasza w Jastrzębiku już z daleka zdradza, że została znacznie przebudowana. Smukła wieża nad babińcem, z wielkim, jakby...
Niecodzienna bryła stojącego w centrum Kamiannej kościoła zdradza jego historię – wygląd, wzorowany na staroruskich cerkwiach, jest zupełnie odmienny zarówno od kościołów...
Skryta za starymi drzewami, na skarpie ponad potokiem, cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy w Krynicy-Słotwinach jest przykładem późnej cerkwi typu zachodniołemkowskiego. Wzniesiona w...
Do dawnej cerkwi pw. św. Dymitra od ruchliwej i hałaśliwej drogi biegnącej przez Leluchów między dziesiątkami sklepów i sklepików prowadzi stroma dróżka. Świątynia, dziś służąca...
Okazała cerkiew pw. św. Michała w Łosiu (obecnie kościół katolicki) to typowa świątynia zachodniołemkowska. Kryte blachą dachy łamane nad nawą i prezbiterium, a także wysoką wieżę...
Cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy w Maciejowej, dziś użytkowana przez katolików, stoi nieco na uboczu, pośród licznych drzew na skraju cmentarza. Jest typowym przykładem cerkwi...
W kościele parafialnym pw. MB Częstochowskiej w Mochnaczce Niżnej od razu rozpoznamy po typowej architekturze zachodniołemkowskiej dawną cerkiew pw. św. Michała. Była to jedna z...
Cerkiew pw. św. Dymitra w Złockiem (obecnie rzymskokatolicki kościół parafialny) wyróżnia się wyjątkowo malowniczym położeniem na odsłoniętym grzbiecie pomiędzy dolinami Złockiego...
Церковь св. Иоанна в Мушинке была построена в XVIII веке. В ее силуэте просматриваются не только элементы, типичные для западнолемковской святыни – одна общая...
W drewnianej, dawnej cerkwi pw. św.św. Kosmy i Damiana (dziś kościół katolicki) dostrzec można we wnętrzu w dolnej części ikonostasu ciekawe malowidło, które przedstawia...
Gdyby nie baniaste hełmy nad nawą i prezbiterium, dawna cerkiew pw. św. Michała w Polanach mogłaby uchodzić za zwykły kościół katolicki. Otoczona kamiennym murkiem skromna...
Skryta w cieniu wielkich drzew maleńka cerkiew pw. św. Jakuba w Powroźniku (obecnie kościół katolicki) to prawdziwa perełka wśród beskidzkich cerkwi drewnianych. Jest nie tylko...
Stojąca na zielonym zboczu ponad zabudową wsi, powstała w 1819 r. cerkiew pw. św. Dymitra w Roztoce Wielkiej, dziś kościół katolicki, wygląda wyjątkowo malowniczo. Gdy idzie się w...
Drewniany kościół w Szczawniku to pochodząca z 1841 r. dawna cerkiew pw. św. Dymitra. Jej bryła typowa jest dla późnych cerkwi zachodniołemkowskich. Ma znacznie wydłużone...
Niewielka cerkiew pw. św. Dymitra w Śnietnicy stoi na pagórku otoczonym kamiennym murkiem zaraz obok nowego kościoła katolickiego – w latach 1947–97 była użytkowana jako kościół,...
Stojąca na cmentarzu dawna cerkiew pw. św.św. Kosmy i Damiana w Tyliczu to obecnie kościół rzymskokatolicki. Świątynię, wzniesioną w 1743 r. w układzie trójdzielnym, wyróżnia...
Zwarta bryła dawnej cerkwi pw. św.św. Kosmy i Damiana w Wojkowej, obecnie kościoła katolickiego, osłonięta jest przez wysokie drzewa. Postawiono ją w 1790 r. Z bliska widać, że...
Ponad zabudowę Izb, malowniczo rozłożoną w szerokiej kotlinie u stóp Lackowej, wyrasta wysoko murowana cerkiew pw. św. Łukasza, ze smukłą wieżą, dziś używana jako kościół...
W wąskiej bocznej dolince między wzniesieniami Holicy i Góry Krzyżowej, ukrytej za zadrzewionym terenem głównego krynickiego cmentarza, można zobaczyć niesamowitą, strzelistą...
W południowej części Krynicy-Zdroju ponad szosą wyrasta okazała budowla z cegły i kamienia – greckokatolicka cerkiew pw. św.św. Piotra i Pawła. Została wzniesiona w latach...
Na obrzeżu wsi, przy drodze do Uhrynia, na stoku wzgórza spod osłony drzew niespodziewanie wyłaniają się kamienne macewy – żydowskie stele nagrobne. Łabowa jest bowiem jedną z...
Na stromej skarpie nad potokiem pomiędzy starymi drzewami rozciąga się cmentarz w Nowicy. Tu, prócz współczesnych nagrobków, zobaczymy też kilka kamiennych krzyży nagrobnych z XIX...
Maleńka cerkiew greckokatolicka pw. św. Michała w Przysłupie stoi od południa, na stromej skarpie naprzeciwko zabudowań wsi. Wzniesiona w 1756 r. świątynia początkowo stała...
MUZEUM LACHÓW SĄDECKICH jest filią Sądeckiego Parku Etnograficznego. Powstało z prywatnej kolekcji etnograficznej założycieli - regionalistów i animatorów kultury, zamieszkałych w...