Kościółki i cerkiewki drewniane, wille i dworki, drewniana zabudowa miasteczek to łącznie 253 obiekty i 1500 km oznakowanych tras w Małopolsce. Część tych skarbów na Szlaku Architektury Drewnianej obsługiwana jest przez przewodników w sezonie turystycznym. W każdą niedzielę lata w ramach cyklu „Muzyka zaklęta w drewnie” rozbrzmiewają dźwięki muzyki dawnej, ale również jazzu, opery, muzyki etnicznej czy gospel. Zaklęte w drewnie piękno starych polichromii i średniowiecznych rzeźb, żywiczny zapach wiekowych desek i światło sączące się przez okienka pozwalają chłonąć muzykę wieloma zmysłami. Szlak Architektury Drewnianej w Małopolsce zdobył najważniejsze turystyczne trofeum - Złoty Certyfikat Polskiej Organizacji Turystycznej dla najlepszego produktu turystycznego w Polsce za rok 2013. Sześć z ośmiu drewnianych świątyń wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO znajduje się właśnie w obszarze subregionu. Szlakowi UNESCO towarzyszy Szlak Frontu Wschodniego I Wojny Światowej, z cmentarzami zaprojektowanymi przez wybitnych artystów i z obchodami rocznic wielkiej bitwy gorlickiej w maju w Sękowej.
Na wzgórzu ponad wsią, otoczona cmentarzem i starymi drzewami, stoi maleńka dawna cerkiew greckokatolicka pw. Zaśnięcia Bogurodzicy, dziś kościół parafialny. Wyraźnie oddzielone...
Ponad zielonymi pastwiskami, na tle prastarych drzew, w pewnym oddaleniu od nielicznych domostw Bartnego, stoi prawdziwa perełka architektury drewnianej – dawna greckokatolicka...
Cerkiew prawosławna pw. św.św. Kosmy i Damiana w Bartnem jest prawie 100 lat młodsza od drugiej tutejszej świątyni. Powstała dopiero w 1930 r., co bynajmniej nie odbiera jej...
Łemkowskie chyże, czyli tradycyjne drewniane chaty, dziś zachwycają niejednego turystę swym kształtem, jakby stworzonym z myślą o łagodnym krajobrazie Beskidu Niskiego. Niewiele...
W sercu otoczonej lasami i górami kotliny z niewielką wsią Bielanka, w której do dziś żyje wielu Łemków, skryła się między starymi drzewami piękna cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy....
Choć Bodaki to zagubiona wśród gór i lasów mała wieś z zaledwie kilkunastoma gospodarstwami, stoją tu aż dwie cerkwie, w dodatku obie pod tym samym wezwaniem. Cerkiew...
Prawosławna cerkiew pw. św. Dymitra w Bodakach jest mniejsza niż druga ze świątyń we wsi. To właściwie większa kaplica, wzniesiona w 1932 lub 1934 r. już na skraju pól tuż ponad...
Dawna cerkiew pw. św. Dymitra z 1858 r. w Boguszy nie należy do najmniejszych. Szeroka nawa i mniejsze prezbiterium z blaszanymi dachami wieńczą niewielkie wieżyczki z cebulastymi...
Nie większa od starej łemkowskiej chyży, prawosławna cerkiew pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela jest niemal zupełnie zasłonięta szpalerem świerków. To bardzo skromna świątynia:...
Gdy do greckokatolickiej cerkwi pw. Wniebowstąpienia Pańskiego dochodzi się lipową aleją od parkingu, widać w perspektywie szpalerów drzew tylko jej przedsionek. Nic nie zapowiada...
Stara plebania w Grybowie ma wygląd sielankowego, staropolskiego dworku: bielone ściany, zielone okiennice i maleńki ganek wejściowy z dwoma pękatymi kolumienkami. Ta niewielka,...
Choć w niegdyś dużej wsi Hańczowa pozostało niewiele domów, ocalała na szczęście śliczna drewniana cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy, wzniesiona tu w 1. poł. XIX w. To nie tylko...
Sylwetka cerkwi pw. św. Bazylego Wielkiego w Koniecznej jest doskonale widoczna z przebiegającej tuż obok wygodnej szosy do granicy ze Słowacją. Wzniesiona w 1903 r., nie jest...
W Królowej Górnej greckokatolicka cerkiew pw. Narodzenia Bogurodzicy skromnie przycupnęła osłonięta drzewami zaraz za widocznym z dala dużym, nowym kościołem. Drewniana świątynia...
Za kamiennym murem, w cieniu wiekowych lip, stoi drewniana świątynia w Krużlowej. Nie każdy w jej prostej sylwetce dostrzeże od razu, jak dawna jest jej metryka, tymczasem...
Dawna cerkiew pw. św.św. Kosmy i Damiana w Krzywej to jedna z tych świątyń, które nie przypominają utrwalonego w świadomości większości turystów obrazu klasycznej cerkiewki...
W Kunkowej, miniaturowej wsi skrytej w bocznej dolinie za Pieninkami Gorlickimi, przetrwała do naszych czasów urocza cerkiewka greckokatolicka pw. św. Łukasza z 1868 r. Drewniana...
Cebulaste, gontowe hełmy, wznoszące się na bajkowych, łamanych daszkach coraz wyżej ku niebu, zwieńczone ozdobnymi, kutymi krzyżami, trójdzielna sylwetka z maleńkim prezbiterium,...
Drewniana cerkiew pw. św. Łukasza w Leszczynach najpiękniej prezentuje się z drogi od strony Bielanki: jej sylwetka z wysoką wieżą i trzema baniastymi hełmami wyrasta wówczas...
Kościółek pw. Narodzenia NMP w Libuszy był niemal rówieśnikiem znacznie bardziej znanej świątyni w nieodległej Sękowej. Tak jak ona, był drewniany, a powstał w 1513 r. Wyposażenie...
Do cerkwi pw. Narodzenia Bogurodzicy w Łosiu najlepiej podejść od strony Zagrody Maziarskiej. Wówczas na teren wokół świątyni wchodzi się przez uroczą murowaną bramkę-dzwonnicę,...
Drewniana świątynia w Męcinie Wielkiej może dla niejednego zwiedzającego być nie lada zagadką: czy jest to kościół, czy może cerkiew? Właściwie obie odpowiedzi są poprawne, bo...
Cerkiew pw. św.św. Kosmy i Damiana w Miliku zgodnie z tradycją łemkowską powstała na niewysokim wzgórzu tuż ponad wsią, zaś wokół niej posadzono lipy. Dziś to stare, potężne...
Na grzbiecie naprzeciwko wyniosłej Jodłowej Góry, zaraz obok okazałego nowego kościoła, stoi w Mogilnie niewielki drewniany kościół pw. św. Marcina. Skromna budowla bez wieży...
Pośrodku cmentarza parafialnego w Moszczenicy stoi niezwykła rotunda. Oryginalny kształt na planie sześcioboku kaplicy cmentarnej pw. Chrystusa w Ciemnicy jest ewenementem w tych...
Nim wszędzie dotarł asfalt i samochody, wierni do kościoła parafialnego schodzili się nieraz z daleka pieszo. Czasem, by zdążyć na poranną niedzielną mszę, przybywali na miejsce...
Przed stu laty niemal każde miasteczko w Galicji wyglądało podobnie. W uliczkach i przy rynku stały głównie parterowe, często drewniane domki z wspartymi na drewnianych słupach...
Skansen w Nowym Sączu, czyli Sądecki Park Etnograficzny, daje zwiedzającym niepowtarzalną okazję zobaczenia tuż obok siebie drewnianych chałup i innych przykładów ludowego...
Choć do cerkwi pw. Opieki Bogurodzicy w Owczarach trzeba jechać krętą boczną drogą do samego końca długiej beskidzkiej doliny, to wysiłek zostanie wynagrodzony podwójnie. Ukryta w...
Gdy zboczymy z głównej szosy z Gorlic na Przełęcz Małastowską do niewielkiej wsi Pętna, czeka nas niespodzianka. Choć to zagubiona pośród grzbietów Beskidu Niskiego niewielka...
Rycerze w zbrojach, strojne damy, modlący się duchowni i prości chłopi – cała galeria renesansowych typów ludzkich wędruje po ścianach drewnianego kościółka pw. Podwyższenia...
Aby dostać się do drewnianego kościoła pw. św. Andrzeja, trzeba najpierw pokonać niewielki mostek na potoku i przejść pod kamiennym łukiem małej bramki. Niezwykłą atmosferę tego...
Kościół pw. MB Różańcowej w Przydonicy zadziwia piętrzącymi się kolejnymi kondygnacjami niewielkiej wieżyczki. Miniaturowe daszki okapowe, przybudówka kruchty, małe okienka i...
W Ptaszkowej, u stóp wysokiego pasma Jaworza, wzniesiono w 1555 r. drewniany kościół. To okazała budowla, która wyróżnia się spośród innych kościółków drewnianych nie tylko...
Kościół pw. św. Michała w Ropie z 1761 r. to świątynia zadziwiająca swą niespotykaną konstrukcją: stojąc przed kamiennym murem otaczającym teren przykościelny, widzimy drewnianą...
Podróżni jadący szybko szosą przez Ropicę Górną spostrzec mogą tuż przy szosie strzeliste, niewielkie wieżyczki zwieńczone ozdobnymi krzyżami. Warto jednak zatrzymać się tu choć...
Okazały drewniany kościół pw. św. Andrzeja w Rożnowicach nie jest może tak znany i cenny jak świątynia w niedalekiej Binarowej, lecz mimo to wyróżnia się oryginalnością. Każdy,...
Stojący pośród starych lip kościół pw. św.św. Filipa i Jakuba z 1520 r. wygląda niczym ogromny gontowy namiot – ze schodzącymi niemal do ziemi połaciami stromego dachu, kryjącymi...
Gontem kryte ściany i dachy cerkwi pw. św.św. Kosmy i Damiana w Skwirtnem zwieńczone są, jak przystało na klasyczną cerkiewkę łemkowską, wieżyczkami z drewnianymi latarniami,...
Czy są na świecie bardziej słodkie domki niż pszczele ule? W Muzeum Pszczelarstwa w Stróżach przekonać się można, że są one nie tylko słodkie dzięki pszczołom, pracowicie...
Drewniana, dwuwieżowa fasada kościoła pw. św. Michała w Szalowej zadziwia swym nietypowym dla drewnianych świątyń kształtem. Z dwoma wieżami, nakrytymi ozdobnymi hełmami,...
Ukrytą w ciasnej dolince, w przysiółku Wólka dawną cerkiew pw. Narodzenia Bogurodzicy niełatwo odnaleźć. Ustawiona na stromej skarpie ponad doliną potoku, otoczona częściowo...
Choć tuż obok drewnianego kościółka pw. św. Wojciecha mkną stale ruchliwą szosą liczne pojazdy, stojąc w cieniu potężnych, starych drzew na przykościelnym terenie, w ogóle się...
W niedużym szymbarskim skansenie stoją przeniesione z okolicznych wsi drewniane wiejskie zabudowania. Nieczęsto już można poza takimi placówkami zobaczyć w regionie przykłady...
W ruchliwym centrum Uścia Gorlickiego kamienne bramki nakryte daszkami z małymi cebulastymi zwieńczeniami prowadzą do enklawy ciszy i skupienia. Teren wokół greckokatolickiej...
Tuż zza średniowiecznego kościółka w Wielogłowach wyłaniają się nietypowe, łamane dachy i dom z miniaturowymi przybudówkami, wyglądającymi niczym małe baszty. To pochodzący...
Drewniana, zbudowana w konstrukcji zrębowej (ściany pokryte gontami) cerkiew pw. św. Michała z 1821 r. w Wierchomli Wielkiej to kolejny przykład świątyni greckokatolickiej...
W pięknym miejscu na wzniesieniu ponad doliną Białej, zupełnie niewidoczny z przebiegającej tamtędy szosy dzięki zasłaniającym go drzewom, stoi kościół pw. św. Stanisława w...
Niewielka cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy z XVIII w. stojąca w Wołowcu to jedna z tych łemkowskich świątyń, które przychodzą na myśl kochającym krajobrazy i zapomniane miejsca w...
Każdy wjeżdżający do uzdrowiska w Wysowej-Zdroju spostrzeże zaraz na początku miejscowości duży, drewniany kościół pw. NMP Wniebowziętej. Powstał on z myślą o coraz liczniej...
O tym, że Wysowa-Zdrój była długo nie uzdrowiskiem, lecz małą, łemkowską wioską zagubioną pośród wzniesień Beskidu Niskiego, przypomina stojąca przy głównej szosie drewniana...
We wsi Zdynia, niegdyś dużej i ludnej, pozostało do dziś niewiele gospodarstw. Ocalała na szczęście także stojąca w dole poniżej szosy cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy. Wzniesiona w...
Cmentarz wojenny nr 55, dziś skryty w niewielkim zagajniku pośród pól na północ od Gładyszowa, był zbudowany na otwartym terenie, podobnie jak większość pozostałych założeń...
Wyniosłe wzgórze, zwane Górą Cmentarną (367 m n.p.m.), które od północy dominuje nad centrum Gorlic, było w maju 1915 r. areną ciężkich walk. Po bitwie zadecydowano o założeniu...
Przy niewielkiej uliczce Wąskiej, odchodzącej od gorlickiego rynku, zwraca uwagę piętrowa kamieniczka: z jej fasady spoglądają na przechodniów czarno-białe postacie w mundurach...
Wznoszące się nad Łużną wzgórze Pustki (446 m n.p.m.) góruje nad okolicą, ponad miejscowością i szosą do Gorlic. Nietrudno zgadnąć, dlaczego było ono kluczowym miejscem rosyjskich...
W lesie na stromym zboczu wzgórza Pustki (446 m n.p.m.) nad Łużną stoją w cieniu wielkich buków kamienne monumenty, wokół których wyrastają dziesiątki drewnianych krzyży... To...
Stojąc na parkingu na Przełęczy Małastowskiej, dostrzec można drewniany parkan z nakrytą trójkątnym daszkiem bramą. W głębi, na osi bramy, widać dziwną konstrukcję z drewna,...
Założony obok cmentarza parafialnego niewielki cmentarz wojenny nr 352 to projekt Gustava Ludwiga. Leży tu 25 żołnierzy austro-węgierskich, 5 rosyjskich oraz 9 z Legionów...
Samotny szczyt Rotundy (771 m n.p.m.) wieńczą niesamowite, drewniane konstrukcje. Te strzeliste wieże to część cmentarza wojennego nr 51, uznawanego za najbardziej oryginalne...
Cmentarz wojenny nr 80, założony wysoko ponad doliną Sękówki, zaskakuje rozmachem. Już z daleka, pnąc się stromą dróżką pośród pól, dostrzec można solidny, kamienny mur z...
Na płaskim grzbiecie wzgórza Patria (432 m n.p.m.) pośród drzew widać z daleka masywne cztery kamienne pylony. Dwa z nich wieńczą ostrza ogromnych, żelaznych mieczy, wycelowanych...
Z szosy biegnącej przez Konieczną do granicy ze Słowacją widać na zalesionym grzbiecie Beskidu wyciętą w lesie polankę ze strzelistą wieżą. To zrekonstruowany centralny monument...
Zbliżając się do dawnej cerkwi pw. św.św. Kosmy i Damiana w Banicy (obecnie kościoła katolickiego), pośród drzew dostrzeżemy przede wszystkim piętrzące się ku górze, kryte...
Tak wielu nadzwyczajnie malowniczych, baniastych hełmów jak w dawnej cerkwi pw. św.św. Kosmy i Damiana w Bereście nie zobaczymy przy żadnej innej cerkwi! Nie dość, że wszystkie...
Prostota sylwetki drewnianego, późnogotyckiego kościoła pw. św. Michała w Binarowej, wzniesionego w 1500 r., kontrastuje z nadzwyczajnym bogactwem dekoracji wnętrza. Niemal każdy...
Sylwetka dawnej cerkwi pw. św. Dymitra z 1760 r., dziś kościoła katolickiego w Binczarowej, zatraciła przez liczne przebudowy charakterystyczną zachodniołemkowską sylwetkę o...
Cerkiew pw. św. Michała Archanioła w Brunarach Wyżnych, obecnie użytkowana jako kościół rzymskokatolicki, wyróżnia się okazałymi rozmiarami. Powstała w 1797 r. w miejscu starszej...
Niewielka, dawna greckokatolicka cerkiew pw. św. Dymitra w Czarnej (obecnie kościół katolicki) to niemal podręcznikowy przykład świątyni łemkowskiej. Zbudowana na pagórku ponad...
Gdy zbliżamy się do kościoła w Czarnym Potoku, możemy już z daleka dostrzec wyjątkowych rozmiarów baniasty hełm kościelnej wieży. Dopiero później widać całą świątynię –...
Gdy spogląda się na nią z szosy, dawna cerkiew pw. św. Paraskewy w Czyrnej wydaje się niezwykle okazała. To jednak pozory, bo została ona ustawiona na tarasie wzmocnionym...
Ustawiona na wzniesieniu nad szosą dawna cerkiew pw. św. Łukasza w Jastrzębiku już z daleka zdradza, że została znacznie przebudowana. Smukła wieża nad babińcem, z wielkim, jakby...
Niecodzienna bryła stojącego w centrum Kamiannej kościoła zdradza jego historię – wygląd, wzorowany na staroruskich cerkwiach, jest zupełnie odmienny zarówno od kościołów...
Duży, drewniany kościół pw. św. Wojciecha w Kąclowej sprawia wrażenie starej budowli o długiej historii. Zbliżony architekturą i konstrukcją do wielu autentycznych wiekowych...
Skryta za starymi drzewami, na skarpie ponad potokiem, cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy w Krynicy-Słotwinach jest przykładem późnej cerkwi typu zachodniołemkowskiego. Wzniesiona w...
Na niewielki, drewniany kościół pw. Przemienienia Pańskiego i MB Częstochowskiej, skryty pośród drzew tuż ponad uzdrowiskowym deptakiem, mało który spacerujący poniżej kuracjusz...
Przy Bulwarach Dietla, wzdłuż koryta Kryniczanki, stoi kilka pięknych drewnianych willi uzdrowiskowych. Pierwszą od strony południowej, ulokowaną tuż poniżej stromego zbocza...
W głębi parku Słotwińskiego dostrzec można stojącą tuż przy stromym zboczu górskim niewielką, drewnianą rotundę z dużymi oknami. Mało kto wie, że to najstarsza budowla w...
Do dawnej cerkwi pw. św. Dymitra od ruchliwej i hałaśliwej drogi biegnącej przez Leluchów między dziesiątkami sklepów i sklepików prowadzi stroma dróżka. Świątynia, dziś służąca...
Okazała cerkiew pw. św. Michała w Łosiu (obecnie kościół katolicki) to typowa świątynia zachodniołemkowska. Kryte blachą dachy łamane nad nawą i prezbiterium, a także wysoką wieżę...
Cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy w Maciejowej, dziś użytkowana przez katolików, stoi nieco na uboczu, pośród licznych drzew na skraju cmentarza. Jest typowym przykładem cerkwi...
W kościele parafialnym pw. MB Częstochowskiej w Mochnaczce Niżnej od razu rozpoznamy po typowej architekturze zachodniołemkowskiej dawną cerkiew pw. św. Michała. Była to jedna z...
Cerkiew pw. św. Dymitra w Złockiem (obecnie rzymskokatolicki kościół parafialny) wyróżnia się wyjątkowo malowniczym położeniem na odsłoniętym grzbiecie pomiędzy dolinami Złockiego...
Od trójkątnego muszyńskiego rynku aż po górujący nad zabudową miasteczka barokowy kościół ciągnie się ul. Kościelna. Warto pójść na spacer wzdłuż niej, aby przekonać się, jak...
Церковь св. Иоанна в Мушинке была построена в XVIII веке. В ее силуэте просматриваются не только элементы, типичные для западнолемковской святыни – одна общая...
W drewnianej, dawnej cerkwi pw. św.św. Kosmy i Damiana (dziś kościół katolicki) dostrzec można we wnętrzu w dolnej części ikonostasu ciekawe malowidło, które przedstawia...
Gdyby nie baniaste hełmy nad nawą i prezbiterium, dawna cerkiew pw. św. Michała w Polanach mogłaby uchodzić za zwykły kościół katolicki. Otoczona kamiennym murkiem skromna...
Skryta w cieniu wielkich drzew maleńka cerkiew pw. św. Jakuba w Powroźniku (obecnie kościół katolicki) to prawdziwa perełka wśród beskidzkich cerkwi drewnianych. Jest nie tylko...
Stojąca na zielonym zboczu ponad zabudową wsi, powstała w 1819 r. cerkiew pw. św. Dymitra w Roztoce Wielkiej, dziś kościół katolicki, wygląda wyjątkowo malowniczo. Gdy idzie się w...
Drewniany kościół w Szczawniku to pochodząca z 1841 r. dawna cerkiew pw. św. Dymitra. Jej bryła typowa jest dla późnych cerkwi zachodniołemkowskich. Ma znacznie wydłużone...
Niewielka cerkiew pw. św. Dymitra w Śnietnicy stoi na pagórku otoczonym kamiennym murkiem zaraz obok nowego kościoła katolickiego – w latach 1947–97 była użytkowana jako kościół,...
Stojąca na cmentarzu dawna cerkiew pw. św.św. Kosmy i Damiana w Tyliczu to obecnie kościół rzymskokatolicki. Świątynię, wzniesioną w 1743 r. w układzie trójdzielnym, wyróżnia...
W górnej części rozległego rynku w Tyliczu zza starych drzew i kamiennej dzwonnicy wyłania się niewielki, drewniany kościół pw. św.św. Piotra i Pawła. Powstał on w 1612 r. z...
Zwarta bryła dawnej cerkwi pw. św.św. Kosmy i Damiana w Wojkowej, obecnie kościoła katolickiego, osłonięta jest przez wysokie drzewa. Postawiono ją w 1790 r. Z bliska widać, że...
Miejsce, w którym ruchliwa szosa z Brzeska do Nowego Sącza przekracza grzbiet Jodłowca, zwane jest Przełęczą św. Justa. Przed wiekami przełęcz była pustkowiem pokrytym lasami. Tu...
Na odkrytym grzbiecie wzgórz wysoko ponad wodami Jeziora Rożnowskiego stoi drewniany kościół pw. św. Mikołaja. Drewniana świątynia o konstrukcji zrębowej ukrytej pod deskami...
MUZEUM LACHÓW SĄDECKICH jest filią Sądeckiego Parku Etnograficznego. Powstało z prywatnej kolekcji etnograficznej założycieli - regionalistów i animatorów kultury, zamieszkałych w...