Zum Planer hinzugefügt
Vom  Planer geloscht

Szlak Architektury Drewnianej
2014-08-19

Czar dawnej architektury drewnianej przyciąga coraz więcej zainteresowanych. To wielkie bogactwo ziem sądeckiej i gorlickiej, zaskakujące różnorodnością. Bo są tu i kościoły, i łemkowskie cerkwie, i pensjonaty w uzdrowiskach, a także wiejskie chaty i szlacheckie dwory: wszystkie drewniane. Dlatego też przez teren obu powiatów przebiega trasa Małopolskiego Szlaku Architektury Drewnianej – prowadzi on tu do przeszło 84 obiektów spośród 253, które znalazły się na szlaku w całym województwie małopolskim.

Niegdyś większość zabudowy wiejskiej w całym regionie stanowiły obiekty drewniane. Łatwo dostępnego budulca dostarczały karpackie lasy. Z czasem jednak drewniana zabudowa mieszkalna miasteczek, a później także wsi, zastąpiona została przez domy murowane. Niewielkie, tradycyjne chaty, najczęściej budowane „na zrąb” z drewnianych belek, ocalały już tylko w niewielu miejscach, najwięcej jest ich w odległych zakątkach Beskidu Niskiego. Dziś drewniane domy mieszkalne oraz budynki gospodarskie najłatwiej zobaczyć w skansenach: przede wszystkim na terenie rozległego Sądeckiego Parku Etnograficznego w Nowym Sączu, ale również w mniejszym Skansenie Wsi Pogórzańskiej w Szymbarku.

Największym skarbem szlaku w regionie są jednak obiekty sakralne. Ich unikatowa architektura drewniana, stanowiąca świadectwo dawnej kultury ludowej zarówno polskich Górali i Pogórzan, jak i rusińskich Łemków, została doceniona na świecie. Aż sześć drewnianych świątyń z powiatów gorlickiego i sądeckiego jest wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Są to dwa kościoły: w Binarowej i Sękowej, oraz cztery cerkwie: w Owczarach, Powroźniku, Brunarach Wyżnych i Kwiatoniu. Cerkwie te reprezentują charakterystyczny typ świątyni łemkowskiej, lecz wśród świątyń greckokatolickich i prawosławnych w Beskidzie Niskim znajdują się także obiekty zbudowane w odmiennych stylach.

Zwiedzając budynki na Szlaku Architektury Drewnianej, warto zaplanować podróż sezonie letnim – od maja do października wiele zazwyczaj zamkniętych obiektów, głównie kościołów i cerkwi, jest dostępnych dla zwiedzających w ramach programu Otwartego Szlaku Architektury Drewnianej. Szczegółowe informacje na temat szlaku oraz wspomnianego programu znaleźć można na stronie internetowej: www.drewniana.malopolska.pl.